Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı Doğum İstatistikleri, ülkenin demografik yapısında dikkat çekici değişimleri gözler önüne serdi. Türkiye genelinde canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olurken, toplam doğurganlık hızı ise 1,48 çocuk olarak kaydedildi. Bu oran, nüfusun yenilenme eşiği olan 2,10'un oldukça altında seyrederek demografik alarm zillerinin çalmasına neden oldu.
Doğurganlıkta Bölgesel Uçurum: Şanlıurfa Zirvede, Eskişehir Dipte!
TÜİK verileri, iller arasındaki doğurganlık hızlarında çarpıcı farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il, 3,28 çocuk ile Şanlıurfa olarak kayıtlara geçti. Bu ili 2,62 çocuk ile Şırnak ve 2,32 çocuk ile Mardin takip etti.
Ancak tablonun diğer ucunda ise endişe verici bir durum söz konusu. Eskişehir, 1,12 çocukluk doğurganlık hızıyla Türkiye'nin en düşük oranına sahip il oldu. Bartın da aynı oranla son sırayı paylaştı. Bu illeri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir izledi. Bu veriler, Eskişehir'in demografik geleceği açısından ciddi bir uyarı niteliği taşıyor.
Türkiye'de Doğurganlık Alarmı: 71 İl Yenilenme Seviyesinin Altında
Ülke genelindeki düşüş trendi de dikkat çekici boyutlarda. 2017 yılında 57 ilin toplam doğurganlık hızı nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10'un altında seyrederken, bu sayı 2024 yılında 71'e yükseldi. Toplam doğurganlık hızının 1,50'nin altında kaldığı il sayısı ise aynı dönemde 4'ten 55'e çıktı. 2017 yılında 10 ilde 3 ve üzeri olan doğurganlık hızı, 2024 yılında sadece Şanlıurfa'da görüldü.
Eğitim Seviyesi Arttıkça Doğurganlık Azalıyor
Veriler, annenin eğitim durumu ile doğurganlık hızı arasında ters orantılı bir ilişki olduğunu da gösteriyor. 2024 yılında en yüksek doğurganlık hızı (2,65 çocuk) okuma yazma bilmeyen veya ilkokul mezunu olmayan annelerde görülürken, yüksek öğretim mezunu annelerin ortalama doğurganlık hızı ise sadece 1,22 çocuk olarak kaydedildi.
Kentleşme Doğurganlığı Düşürüyor
Kentleşme oranlarının yüksek olduğu bölgelerde doğurganlık hızının daha düşük olduğu da TÜİK verileriyle netleşti. 2024 yılında kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık hızı 1,83 çocuk iken, yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde bu oran 1,39 çocuğa kadar geriledi.
Doğum Yaşı Yükseliyor, Adölesan Doğurganlık Azalıyor
İstatistikler, annelerin doğum yapma yaşının da giderek yükseldiğini gösteriyor. 2001 yılında doğum yapan annelerin ortalama yaşı 26,7 iken, 2024 yılında bu yaş 29,3'e yükseldi. İlk doğumunu yapan annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu. Öte yandan, 15-19 yaş grubundaki adölesan doğurganlık hızında ise sevindirici bir düşüş yaşandı. 2001 yılında binde 49 olan bu oran, 2024 yılında binde 10'a geriledi.
TÜİK'in 2024 yılı Doğum İstatistikleri, Türkiye'nin demografik yapısında önemli değişimlerin yaşandığını ve özellikle büyük şehirlerde doğurganlık hızının kritik seviyelere düştüğünü gözler önüne seriyor. Eskişehir'in doğurganlık hızında son sırada yer alması ise yerel yöneticiler ve uzmanlar tarafından dikkatle ele alınması gereken bir sorun olarak öne çıkıyor. |
