Riskli Gebeliklerde Anne ve Bebek Sağlığı İçin 6 Kritik Önlem

Anne Olma Yaşı Öteleniyor: Riskli Gebeliklerde Anne ve Bebek Sağlığı İçin 6 Kritik Önlem

Kadınların eğitim, kariyer ve ekonomik sebeplerle evlilik ve anne olma yaşını ertelemesi, 35 yaş ve üzeri gebelik oranlarının belirgin şekilde artmasına neden oluyor. Acıbadem Kartal Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum, Riskli Gebelik (Perinatoloji) Uzmanı Prof. Dr. Resul Arısoy, ileri yaş gebeliklerinin erken doğum, gebelik zehirlenmesi ve hatta bebek kaybı gibi çeşitli riskler içerdiğini belirterek, multidisipliner yaklaşımla takibin hayati önem taşıdığını vurguluyor.

Prof. Dr. Resul Arısoy, riskli gebeliklerde anne ve bebeğin sağlığını korumak için alınması gereken 6 etkili önlemi sıraladı:

1. Yaşam Tarzını İyileştirmek

Sağlıklı bir gebelik için temel gerekliliktir. Sağlıklı beslenme, ideal kilo kontrolü ve egzersiz, gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) ve hipertansiyon riskini azaltır. Düşük, erken doğum veya ölü doğuma yol açabilen sigara, alkol, kimyasallar ve teratojen ilaçlardan kesinlikle uzak durulmalıdır.

2. Gebelik Öncesi Sağlık Taraması Yaptırmak

İleri yaşta planlanan gebeliklerde bu tarama kritik öneme sahiptir.

• Kronik hastalıkların kontrol altına alınması sağlanır.

• Genetik danışmanlık alınması önerilir.

• Doktor tavsiyesiyle folik asit ve gerekli takviyelerin kullanılması gebelik sonuçlarını olumlu etkiler.

3. Düzenli ve Sık Takip

Riskli gebeliklerde doğru haftalarda yapılan muayeneler, komplikasyonların erken tanınmasını sağlar.

• İlk Dönem (11-14. Haftalar): Fetal anatomi ve Doppler muayenesi yapılmalıdır. Bu dönemde bazı organ anomalileri tanınabilir ve uterin arter doppleri ile gebelik zehirlenmesi riski değerlendirilebilir. Riskli grupta diyabet için erken tarama bu haftada yapılır.

• İkinci Dönem (21-23. Haftalar): Yine fetal anatomi muayenesi ve Doppler ultrasonografi ile bebeklerin organları ve kan akımları incelenir. Rahim ağzı uzunluğu ölçülerek erken doğum riski açısından gruplar belirlenir. İleri yaş gebeliklerde artan şeker hastalığı riski nedeniyle şeker yükleme testlerinin yapılması önerilir.

• Üçüncü Dönem: Fetal iyilik hali, Doppler ultrasonografi ve biyofizik profil gibi yöntemlerle düzenli olarak değerlendirilmelidir.

4. Genetik Tarama ve Tanı Testleri Yaptırmak

35 yaş üzeri gebeliklerde kromozomal anomali riski arttığı için aşağıdaki testler uygulanmalıdır:

• Tarama Testleri: Kombine test (ikili test) / üçlü-dörtlü test, NIPT (anne kanında fetal hücre-DNA testi).

• Tanı Testleri (Gerektiğinde): Koryonvillüs örneklemesi veya amniyosentez gibi invaziv yöntemler uygulanarak erken tanı ve doğru gebelik yönetimi sağlanır.

5. Kronik Hastalıkların Titizlikle Takibi

Hipertansiyon, diyabet ve tiroid bozuklukları gibi kronik hastalıkların gebelik öncesinde ve sırasında kontrol altında tutulması, komplikasyonların önlenmesinde temeldir. Prof. Dr. Arısoy, kronik hastalığı olan gebelerin takibini ve doğum yönetimini multidisipliner bir tıp yaklaşımıyla Perinatoloji kliniklerinde gerçekleştirmesini önermektedir.

6. Doğumun Multidisipliner Merkezde Gerçekleştirilmesi

Riskli gebeliklerin doğumlarının, anne ve bebek komplikasyonlarını azaltmak için belirli şartları sağlayan merkezlerde yapılması önerilir:

• Deneyimli Ekip eşliğinde doğum.

• Merkezde yenidoğan yoğun bakım olanaklarının bulunması.

• Merkezde erişkin yoğun bakım ve ilgili uzmanlıkların olması.